Skip to main content

nostalgia

Sáng nay đọc trên FB một cái định nghĩa theo kiểu etymology của từ "nostalgia", đại ý nói về nỗi đau khi nhớ về quá khứ. Ban đầu mình cảm thấy có thể không đau khi nghĩ về quá khứ, rồi rồi mình nhận ra rằng một khi quá khứ không còn thuộc sở hữu của mình nữa, không thể vặn vẹo biến đổi theo ý thích, không thể khiến mình của ngày hôm nay khác đi vì mình của ngày xưa là không thể thay đổi, bỗng nhiên một đợt sóng buồn bã thê lương chảy cuộn qua mình, y như lúc đi làm cắt bốn năm củ hành một lúc, nước mắt cứ lã chã tuôn rơi, vô phương trốn tránh.

Ngày xưa mình đọc được câu này: "Cryptomnesia là hiện tượng ký ức lãng quên bỗng xuất hiện tươi mới và nguyên gốc đến mức chúng ta không nhận ra đấy chính là ký ức.", giờ lại thấy mình thường xuyên có trải nghiệm ấy. Đứng cuốn sushi ngày này qua tháng khác, ngửi mùi cafe bỗng nhớ con đường Phố Huế những ngày học cấp hai (người ta nói bởi vì vùng cảm nhận mùi của não nằm ngay gần vùng lưu trữ ký ức thì phải); hay một khoảnh khắc bỗng sống lại một sáng Hà Nội trời mưa xầm xì, ngồi gác chân lên bàn học lát đá và mơ về nước Pháp; khoảnh khắc khác lại thấy mình chân đi đôi giày chấm bi đen trắng cao cả tấc, ngồi chờ xe bus từ siêu thị về nhà; hay một buổi chiều nắng nôi đội mũ vải mới mua, bắt một tuyến metro chưa bao giờ biết đến, rồi lội bộ đi một quãng đường dài, qua một công viên đã quên tên, đi xin việc; những tòa nhà vuông vắn sắc lạnh ở Berlin, những đường tàu điện chằng chịt nền đá lát đường ở Brussels, cửa hàng bán đồ Trung Quốc nằm ở góc khuất của một quảng trường rác rưởi lăn lóc xứ Hà Lan sau một đêm lễ hội... Là năm ngoái, bốn năm, hay hai mươi năm. Tất cả chỉ gói gọn trong một cái chớp mắt, một giây cúi đầu. Ký ức hãy đưa ta đi bất cứ đâu, dẫu buồn hay vui, miễn là không phải ở đây. Hồi tưởng những khi ta bước lên một con tàu vùn vụt lao đi, đứng trên một sân ga, một bến cảng, một trạm trung chuyển, một nơi ta di động hay chờ được di động; không phải ở đây, hay lúc này.

Một người bạn cũ, một miền ký ức cũ, ta yêu như chính bản thân ta, yêu thương, chấp nhận và sở hữu. Nếu một ngày người bỏ ta đi, tự nhủ rằng cũng không sao cả. Chỉ cần ta còn sống, ký ức đó vẫn là của ta, hồn nhiên, bất biến.

Comments

Popular posts from this blog

Thế nào là “không gian” trong sân khấu? – một số gợi mở từ Die Klage der Kaiserin (1989) của Pina Bausch

. [Bài viết từ tháng 6 năm 2021]         Die Klage der Kaiserin là bộ phim đầu tay và cũng là duy nhất của Pina Baush. Phim được quay từ tháng mười năm 1987 đến tháng tư năm 1988 tại Wuppertal, ra mắt vào năm 1989 nhưng phải tới năm 2011 mới được phát hành bản DVD. Trong gần năm thập kỷ sự nghiệp, Bausch chỉ vài lần cho phép các tác phẩm của mình được thu hình lại, vậy nên ngoài việc tới nhà hát xem tận mắt, khán giả có khá ít cơ hội để trải nghiệm trọn vẹn các tác phẩm của bà. Cơ hội ấy đã mở ra với Die Klage der Kaiserin (tạm dịch: “Lời than thở của nữ vương”) - một thử nghiệm đưa sân khấu kịch-múa của Pina lên màn hình lớn, khi nghệ sĩ chấp nhận những khả năng và những rủi ro của việc dùng các phương tiện của điện ảnh để diễn giải sân khấu.       Bộ phim mở ra với một cảnh ngoại, ở chính giữa khung hình là một người phụ nữ đang dùng máy thổi lá để thổi tung những chiếc lá vàng đang phủ kín mặt đất xung quanh. Âm thanh thực của cảnh ...

Rì viu một cuốn sách giản dị

"Le sumo qui ne pouvait pas grossir" (xuất bản ở Viêt Nam dưới tên "Chàng su mô không thể béo") của Éric-Emmanuel Schmitt là một cuốn sách giản dị. Tuy nhiên, tôi chưa bao giờ thất vọng với những lựa chọn của NXB Abin Michel (niềm tin có được từ trường hợp của Amélie Nothomb). Nằm trong chuỗi Cycle invisible (tạm dịch là Chuỗi vô hình), được giới thiệu trên wikipedia như là một serie các tác phẩm khai thác chủ đề tôn giáo, câu chuyện về chàng sumô có vẻ khác biệt. Anh chàng này tên là Jun, 15 tuổi, bỏ nhà lên Tokyo (là Tokyo ở Nhật ấy nhé) bán DVD và mấy thứ sextoys kì dị trên vỉa hè. Có một người bố tự tử vì chán nản cuộc sống, một người mẹ "thiên thần" yêu thương tất cả mọi người như nhau, nó sống lửng lờ và "dị ứng cả vũ trụ". Cho đến một hôm một ông trung niên đến ngó vào mặt nó và bảo: Ê có một thằng to tướng ở trong mày đấy. Thế là cuộc đời của Jun đùng một cái thay đổi. Nó học trở thành đô vật sumô dù rằng gầy nhẳng và ăn mãi không mập, ...

Bếp, và tuổi 23

Bây giờ là gần 2h rưỡi sáng. Mình vừa tạm viết xong bài thuyết trình cho môn thi cuối cùng. Tự dưng thèm canh chua thịt bò, thế là rã đông một phần thịt còn trong tủ, cùng một ít sấu ăn xin được từ hồi lên Paris đợt Toussaints. Và trong lúc đợi bếp sôi, ngồi viết những dòng này (liệu có giống ngày Tết ngồi canh bánh chưng không nhỉ?) Chỉ biết là mấy tháng nay, sống trong một cái nhà không phải của mình, nấu ăn trong một cái bếp không do tay mình sắp xếp, thấy thật nhiều gượng gạo và đắn đo. Nhưng có lẽ, vài tuần nữa mình sẽ chuyển đến một không gian mới, một căn bếp mới, và sẽ thấy thoải mái hơn chăng? Vài tuần nữa, mình sẽ sang tuổi 23. Biết nói thế nào nhỉ, tuổi 22 đã dạy mình nhiều thứ. Mình xem tử vi thì thấy năm tới không xui cũng không may, nhưng số mình thì còn lâu nữa mới sướng được. Cũng chẳng biết có nên suy nghĩ về điều ấy không, vì rốt cuộc, cuộc đời cũng chỉ có lên và xuống, đâu mãi bằng phẳng được. Và rồi những gì mình có được hay đánh mất đi khi đi qua con đường ấ...