Skip to main content

đứng trước gương

Qua nhà mới, lần đầu tiên mình được "hưởng" một cái gương soi được không chỉ khuôn mặt, mà toàn thân. Tức là từ chân lên đến đầu. Mỗi ngày nhìn ngắm bản thân kỹ càng hơn, mới nhận ra có những khác biệt mà mình từng không chú tâm đến.

Khi mình cảm mến một người lạ, bỗng nhiên lại có nhu cầu giãi bày nhiều hơn. Nói ra, để được hiểu. Dù mình vốn không phải là kiểu người thích lấy bản thân là làm chuyện kể. Mình chỉ đơn giản nghĩ là, nói ra được thì biết đâu lại tìm ra được một vài sự đồng điệu. Dù  rằng sự đồng điệu thường xảy đến mà không cần lời nói. Nhưng đôi khi, giãi bày là để bớt hiểu nhầm, và để biết đường biết lối mà thương nhau hơn một chút.

Người lạ tò mò về tính ngại giao tiếp, ngại đám đông của mình. Mình nghĩ mãi không ra lý do gì chính đáng, chỉ biết ngượng ngùng giấu mặt đi. Nhưng kể từ ngày hôm đó, mình lật đi lật lại từng mảnh ký ức, xem xét từng tổn thương mà mình đã trải qua, để tự thuyết phục rằng mình vốn không được sinh ra với một "khuyết tật xã hội" như thế. Mặt khác, mình lắng nghe tiếng nói của chính nội tâm mình, và hiểu rằng mình đã lựa chọn cách sống này vì những lý do mà mình không cần phải giải thích cho bất kỳ ai cả. Nhưng một người lạ, với câu hỏi vô tư, và đôi mắt đẹp, đã làm mình phải hết sức băn khoăn, hết sức gom trọn bản thân thành một câu hỏi có-thể-giải-đáp được, rồi  lại phân tích câu hỏi ấy ra thành trăm nghìn câu hỏi nhỏ, câu chuyện nhỏ như việc mà một nhà khoa học, một thám tư, một nhà phân tâm học biết lắng nghe, cần làm. Ấy là cách mà mình thể hiện sự trân trọng và yêu thương bản thân: coi bản thể đang tồn tại này như một chủ đề chính đáng, cần được nghiên cứu kỹ càng. Lại nhớ tới Foucault yêu dấu của mình, sau khi đã nghiên cứu Con Người qua hàng trăm trang sách, người ấy nhìn vào gương, vào cái tôi yếu đuối của mình để viết nên Le corps utopique tuyệt vời đẹp đẽ. (Mình tự nhủ rằng, lòng chiêm ngưỡng hết sức chân thành và hơi có vẻ sùng kính của mình với con người ấy sẽ luôn là một trong những điểm tựa hiếm hoi mà cuộc đời còn cho phép mình)

Sau một chuyến đi ngắn, ghé thăm và lắng nghe câu chuyện của hai người phụ nữ mà ở họ mình đã tìm được những điểm tương đồng hay là những tấm gương soi, thì giờ đây mình đã có thể cất lên được một vài tiếng nói (ý là viết, - viết, theo kiểu dốc bầu tâm sự, với mình là một điều hết sức khó khăn và mình luôn cố tránh. Vì lý do gì, mình cũng không thể hiểu. Có lẽ là vì sợ bị người khác "đọc vị" chăng). Mình nói với người lạ mình là một người cùng cực bi quan, rằng mình sống mà không có hy vọng và mình tin vào điều ấy. Có những ngày mình cảm thấy cái chết đã xâm chiếm cơ thể mình và tước đoạt mọi ham muốn sống, để dù cho cơ thể vẫn thực hiện đầy đủ những chức năng sinh học, thì tâm hồn mình cũng đã cạn khô. Những lúc tuyệt vọng đâm xuyên qua thân mình như một lưỡi dao. Nhưng trạm nghỉ chân giữa một hành trình dài dẵng mà cột mốc là những câu hỏi về chính bản thân, ngồi xuống viết một bản báo cáo như thế này, mình bỗng nhiên hiểu rằng mình đã không lên đường để tìm kiếm hy vọng, mà chính là tìm kiếm những câu trả lời.
(qua những tấm gương, nhìn vào bên trong, bên trong cả những cái vốn luôn hiện hữu trước mắt)

Comments

Popular posts from this blog

Thế nào là “không gian” trong sân khấu? – một số gợi mở từ Die Klage der Kaiserin (1989) của Pina Bausch

. [Bài viết từ tháng 6 năm 2021]         Die Klage der Kaiserin là bộ phim đầu tay và cũng là duy nhất của Pina Baush. Phim được quay từ tháng mười năm 1987 đến tháng tư năm 1988 tại Wuppertal, ra mắt vào năm 1989 nhưng phải tới năm 2011 mới được phát hành bản DVD. Trong gần năm thập kỷ sự nghiệp, Bausch chỉ vài lần cho phép các tác phẩm của mình được thu hình lại, vậy nên ngoài việc tới nhà hát xem tận mắt, khán giả có khá ít cơ hội để trải nghiệm trọn vẹn các tác phẩm của bà. Cơ hội ấy đã mở ra với Die Klage der Kaiserin (tạm dịch: “Lời than thở của nữ vương”) - một thử nghiệm đưa sân khấu kịch-múa của Pina lên màn hình lớn, khi nghệ sĩ chấp nhận những khả năng và những rủi ro của việc dùng các phương tiện của điện ảnh để diễn giải sân khấu.       Bộ phim mở ra với một cảnh ngoại, ở chính giữa khung hình là một người phụ nữ đang dùng máy thổi lá để thổi tung những chiếc lá vàng đang phủ kín mặt đất xung quanh. Âm thanh thực của cảnh ...

no man's land hay là Vua Lear và Manon Lescaut

King Lear và đoạn kết của Manon Lescaut (các hình ảnh trong bài được lấy từ nhiều nguồn trên internet) Khái niệm " no man's land " trong bài được hiểu với nghĩa: vùng đất không có người ở hay không có sự hiện diện của con người. Khi bị hai con gái bỏ rơi, Lear hóa điên và đi vào cơn bão. Mưa gió hay sự thịnh nộ của thánh thần đã khiến Lear trở thành hình tượng chân thực nhất cho condition humaine (*): khi tất cả của cải vật chất, địa vị đều tan rã, con người trở về nhân dạng trần trụi của mình. Điều đó đã được Shakespeare hé lộ với Poor Tom (Edgar giả dạng) để mào đầu cho bi kịch của Lear. (tóm tắt Vua Lear bằng tiếng Việt tại đây ) Act 3, scene 4 Why, thou wert better in thy grave than to answer with thy uncovered body this extremity of the skies.—Is man no more than this? Consider him well.—Thou owest the worm no silk, the beast no hide, the sheep no wool, the cat no perfume. Ha! Here’s three on ’s are sophisticated. Thou art the thing itself. Unac...

/truyện - người nghệ sĩ bên ngoài bức tường

Platon nói, không có chỗ cho nghệ sĩ trong thành phố của tôi. Người nghệ sĩ chưa bao giờ đặt chân đến đó. Để đi đến thành phố của Platon, người nghệ sĩ đã lênh đênh trên rất nhiều con thuyền khác nhau, ăn những mẩu bánh mỳ thừa từ bữa ăn của các thủy thủ, và nhấm nháp những quả táo lên men. Những đêm biển lặng và bầu trời quang đãng, anh hát cho họ nghe những khúc ca của mặt đất. Tiếng hát và tiếng đàn hòa vào tiếng sóng vỗ ồ oạp vào mạn thuyền, đôi khi họ cũng hát với anh, đôi khi họ chỉ im lặng lắng nghe. Người nghệ sĩ thỉnh thoảng cũng hát những giai điệu do anh tự nghĩ ra, và kể cho chú bé học việc trên tàu rằng những con mòng biển đã dạy anh âm nhạc. Chúng chở trên đôi cánh những khúc ca của sóng và gió. Chú bé lắng nghe anh chăm chú và nói rằng hình như ngày bé, chú cũng từng hiểu ngôn ngữ của các loài chim. Khi lớn lên người ta bảo chú phải chọn lấy một nghề, như là làm nông, thợ rèn hay vào quân đội bảo vệ thành phố, chứ không thể có chuyện một con người hẳn hoi mà lại hót n...