Skip to main content

Một số cảm nhận khi đọc Thuận

Bài này, được kéo từ tumblr sang, là một số cảm nhận sau khi đọc 3 tiểu thuyết của Thuận: T. mất tích, Chinatown và Thang máy Sài Gòn. Cảm nhận không đi kèm kiến thức lí luận văn học. Để hiểu rõ hơn về các tác phẩm của Thuận, có thể tham khảo bài viết của Đoàn Cầm Thi và Đoàn Minh Hằng (không dẫn link)

Nhân vật trong tiểu thuyết của Thuận, theo mình, suy đoán quá nhiều. Suy diễn và suy đoán, trước tiên, khẳng định tính cá thể của nhân vật. Nhưng tính cá thể của nhân vật, nếu thể hiện phần lớn qua suy nghĩ thì lại “bắt bóng” tác giả. Sự “núp bóng” thứ hai ở chỗ trong số ba tiểu thuyết mình đã đọc (T. mất tích, Chinatown, Thang máy Sài Gòn), các nhân vật chính xưng tôi tuy nghĩ nhiều mà làm ít. Phản ứng hạn chế với xã hội. Các nhân vật chỉ hành động/tồn tại dưới hai dạng: suy nghĩ và rình mò/rượt đuổi. Nếu trong T. mất tích, ông bố thờ ơ với đứa con thì trong Chinatown và Thang máy Sài Gòn là bà mẹ. Nhân vật đứa trẻ chỉ là một dạng phản chiếu của một nhân vật khác (Thụy, anh Mai), ít nhiều mang tính thụ động hoặc phấn khích thái quá (cả trường hợp các nhân vật trẻ con khác). Cuộc sống và cuộc đời được duy nhất nhân vật “tôi” quan sát, suy xét nhưng hầu như không chịu tác động gì từ con người này. Nhân vật sống bị động, mọi năng lượng đều tập trung vào sự rượt đuổi dòng suy nghĩ hoặc một nhân vật bí ẩn khác. Đọc Thuận là cảm giác nhân vật bị bó hẹp, truyện bắt dòng từ nhiều sợi “chuyện” riêng, bắt buộc phải xoắn bện lại với nhau theo dụng ý người viết (dù không có ý gượng ép).
Một yếu tố khá quan trọng khác  trong xây dựng nhân vật là những giấc mơ. Mơ là tiềm thức và kí ức.
Tóm lại, Thuận “bắt” nhân vật khá chặt và chắc tay. Dù nhân vật có lan man tới cõi nào, có lờ đờ đến đâu thì vẫn hoang mang trong vô số những bức màn của bí ẩn và trăn trở. Truyện có nhiều chi tiết, một ví dụ gần nhất là phố xá Sài Gòn nhìn từ phòng khách của anh Mai. Tần suất của các chi tiết và dụng ý trong các chi tiết biểu hiện tương đối rõ nét người viết. Có những chi tiết mình để ý thấy nhưng chưa hiểu (hoặc không có ý gì nhưng mình lại nghĩ là có hoặc mình đang quá đề cao “tiểu tiết”).
Chặt, không có nghĩa là ra khuôn. Đọc Thuận thấy dồn dập. Chặt cũng có thể dồn dập được chứ nhỉ?
À mieux traiter plus tard :)

Labels

Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Thế nào là “không gian” trong sân khấu? – một số gợi mở từ Die Klage der Kaiserin (1989) của Pina Bausch

. [Bài viết từ tháng 6 năm 2021]         Die Klage der Kaiserin là bộ phim đầu tay và cũng là duy nhất của Pina Baush. Phim được quay từ tháng mười năm 1987 đến tháng tư năm 1988 tại Wuppertal, ra mắt vào năm 1989 nhưng phải tới năm 2011 mới được phát hành bản DVD. Trong gần năm thập kỷ sự nghiệp, Bausch chỉ vài lần cho phép các tác phẩm của mình được thu hình lại, vậy nên ngoài việc tới nhà hát xem tận mắt, khán giả có khá ít cơ hội để trải nghiệm trọn vẹn các tác phẩm của bà. Cơ hội ấy đã mở ra với Die Klage der Kaiserin (tạm dịch: “Lời than thở của nữ vương”) - một thử nghiệm đưa sân khấu kịch-múa của Pina lên màn hình lớn, khi nghệ sĩ chấp nhận những khả năng và những rủi ro của việc dùng các phương tiện của điện ảnh để diễn giải sân khấu.       Bộ phim mở ra với một cảnh ngoại, ở chính giữa khung hình là một người phụ nữ đang dùng máy thổi lá để thổi tung những chiếc lá vàng đang phủ kín mặt đất xung quanh. Âm thanh thực của cảnh ...
Post a Comment
Read more

no man's land hay là Vua Lear và Manon Lescaut

King Lear và đoạn kết của Manon Lescaut (các hình ảnh trong bài được lấy từ nhiều nguồn trên internet) Khái niệm " no man's land " trong bài được hiểu với nghĩa: vùng đất không có người ở hay không có sự hiện diện của con người. Khi bị hai con gái bỏ rơi, Lear hóa điên và đi vào cơn bão. Mưa gió hay sự thịnh nộ của thánh thần đã khiến Lear trở thành hình tượng chân thực nhất cho condition humaine (*): khi tất cả của cải vật chất, địa vị đều tan rã, con người trở về nhân dạng trần trụi của mình. Điều đó đã được Shakespeare hé lộ với Poor Tom (Edgar giả dạng) để mào đầu cho bi kịch của Lear. (tóm tắt Vua Lear bằng tiếng Việt tại đây ) Act 3, scene 4 Why, thou wert better in thy grave than to answer with thy uncovered body this extremity of the skies.—Is man no more than this? Consider him well.—Thou owest the worm no silk, the beast no hide, the sheep no wool, the cat no perfume. Ha! Here’s three on ’s are sophisticated. Thou art the thing itself. Unac...
Post a Comment
Read more

/truyện - người nghệ sĩ bên ngoài bức tường

Platon nói, không có chỗ cho nghệ sĩ trong thành phố của tôi. Người nghệ sĩ chưa bao giờ đặt chân đến đó. Để đi đến thành phố của Platon, người nghệ sĩ đã lênh đênh trên rất nhiều con thuyền khác nhau, ăn những mẩu bánh mỳ thừa từ bữa ăn của các thủy thủ, và nhấm nháp những quả táo lên men. Những đêm biển lặng và bầu trời quang đãng, anh hát cho họ nghe những khúc ca của mặt đất. Tiếng hát và tiếng đàn hòa vào tiếng sóng vỗ ồ oạp vào mạn thuyền, đôi khi họ cũng hát với anh, đôi khi họ chỉ im lặng lắng nghe. Người nghệ sĩ thỉnh thoảng cũng hát những giai điệu do anh tự nghĩ ra, và kể cho chú bé học việc trên tàu rằng những con mòng biển đã dạy anh âm nhạc. Chúng chở trên đôi cánh những khúc ca của sóng và gió. Chú bé lắng nghe anh chăm chú và nói rằng hình như ngày bé, chú cũng từng hiểu ngôn ngữ của các loài chim. Khi lớn lên người ta bảo chú phải chọn lấy một nghề, như là làm nông, thợ rèn hay vào quân đội bảo vệ thành phố, chứ không thể có chuyện một con người hẳn hoi mà lại hót n...
Post a Comment
Read more